Aansprakelijkheid voor schade door dieren
U bent bijna altijd aansprakelijk voor schade door dieren als u er de bezitter van bent. En veel mensen bezitten een dier. Heel veel mensen. Volgens het Ministerie van Economische zaken, zouden zich zo’n 33,4 miljoen huisdieren in Nederland bevinden. Het gaat daarbij niet alleen om honden en katten. Er bevinden zich ook vele duizenden konijnen, vogels en reptielen in ons land. Het gaat dus om enorme aantallen. En omdat het dus zoveel mensen aangaat, is het goed om eens even stil te staan bij uw aansprakelijkheid, voor schade veroorzaakt door dieren.
Aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door dieren is nog behoorlijk ingewikkeld.
De hoofdregel in de wet is, dat de bezitter van een dier aansprakelijk is voor schade, die door dit dier is veroorzaakt.
Dit is vastgelegd in artikel 6:179 van het Burgerlijk Wetboek. Die aansprakelijkheid begint dus, door het simpele feit dat je “bezitter” bent. De schade moet veroorzaakt zijn door een eigen, zelfstandige gedraging van het dier. Dieren kunnen zich onberekenbaar gedragen, en dat kan gevaar kan opleveren voor anderen. Vandaar dit speciale wetsartikel ten gunste van de benadeelden, waarin de aansprakelijkheid voor schade door dieren expliciet is geregeld.
Het was mijn hond, ik kon er zelf niets aan doen….
Of je er echt zelf iets aan kon doen, dat er schade werd veroorzaakt door je huisdier, doet er dus niet toe.
In het recht wordt deze vorm van aansprakelijkheid, ook wel risicoaansprakelijkheid genoemd; het bezit van het dier, brengt risico met zich mee. Aansprakelijkheid voor schade die door uw dier wordt veroorzaakt, wordt dus al snel aangenomen.
De Aansprakelijkheidsverzekering voor Particulieren (AVP) biedt praktisch altijd dekking voor schade door dieren aan derden. Zorg dus, dat u deze verzekering heeft!
Een paar voorbeelden van schade veroorzaakt door dieren:
- u bezit een kat, en die is meestal buiten. Op een dag schiet het dier de weg over, vlak voor een fietser die daardoor ernstig ten val komt. In zo’n situatie bent u als bezitter van de kat volledig aansprakelijk. De schuldvraag wordt niet eens gesteld.
- U bent de trotse bezitter van een prachtige Labradoodle. U voedt de hond goed op “en hij luistert altijd”
Op een kwade dag luistert de Australische krachtpatser echter een keer niet, en loopt weg. Tijdens zijn uitje is hij helaas wat al te enthousiast een ponyweide binnengestormd. De pony’s breken in paniek uit, en beschadigden enige geparkeerde auto’s.
De pony-eigenaar loopt natuurlijk dezelfde (risico)aansprakelijkheid als u, maar zal de schade met succes op u kunnen verhalen.
Ook aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door het dier, als het direct onder leiding staat?
Veroorzaakt een dier schade, terwijl het onder directe leiding stond van een iemand, dan geldt dit artikel dus niet. Er is dan immers geen sprake meer van een zelfstandige gedraging(!)
Denk bijvoorbeeld aan een paard dat voor een wagen is gespannen. Als dit paard schade veroorzaakt, terwijl het slechts de aanwijzingen van de menner volgde, is het is dus duidelijk wie er fout is. De menner!
Een benadeelde kan dan zijn schade claimen bij de veroorzaker, maar dan op basis van andere wetten. De bewijslast wordt dan zwaarder en dat is een belangrijk verschil. U zal dan moeten bewijzen, dat de menner een fout maakte.
Was de schade veroorzaakt door het paard, nadat het was losgebroken uit de wei, dan is het weer een zelfstandige gedraging. En dus…juist! Artikel.6:179 BW.
Eén briefje naar de bezitter van het paard is dan in beginsel genoeg, voor de aansprakelijkheid..
Is er altijd aansprakelijkheid voor schade door dieren? Ja, tenzij…..(nu wordt het ingewikkeld)
De aansprakelijkheid voor schade door dieren weegt dus zwaar, zoals we zagen. De wetgever heeft echter wel een zekere redelijkheid willen inbouwen. Er wordt bij schade namelijk toch een link gelegd naar een ander belangrijk wetsartikel: artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek; de onrechtmatige daad.
Met andere woorden, de wetgever weegt ook mee, of de bezitter van het dier dat schade veroorzaakt, ook aansprakelijk was geweest, als hij het dier in zijn macht had gehad. En vervolgens niets aan de gedraging van het dier had gedaan.
Er zijn uitzonderlijke situaties denkbaar, waarbij u als bezitter van het dier dan toch vrijuit gaat, ook al veroorzaakt het dier schade. Een bekend voorbeeld is de hond die een inbreker aanvalt, en u niets doet om de hond tegen te houden. U zou dan waarschijnlijk niet aansprakelijk worden geacht op grond van onrechtmatige daad. Om de simpele reden, dat er sprake is van noodweer.
Blijft het simpele bezitsrisico van art. 6:179 dan toch overeind? Het antwoord luidt dus: neen.
De inbreker immers, zou dan met succes een schadevergoeding kunnen eisen, terwijl u zich door middel van de hond verdedigt (noodweer) En dat uitsluitend en alleen, omdat u de bezitter bent van de hond. De aansprakelijkheid voor schade door dieren, speelt hier dus niet.
Binnen een goede pakketverzekering is de AVP vaak voordeliger af te sluiten. Met dekking voor de aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door dieren uiteraard.
Kees van den Berg
